Energiek Moerdijk werkt vol energie aan energietransitie

Het begin

In 2009/2010 worden er windmolens geplaatst in de buurt van de Slobbegorsedijk. Een van de bewoners aan die dijk, de heer Daamen, vraagt zich af: “Wat zit er voor de inwoners in?”. Zo is een gesprek op gang gekomen tussen de bewoners van de Slobbegorsedijk over de energietransitie. Ton Haverkamp, bedrijfvoerend aan de Voorstraat, wordt gevraagd zich bij het buurtcomité te voegen, vanwege zijn politieke ervaring en financiële achtergrond. ‘Fort de Hel’ is voorlopig de uitvalsbasis, maar later worden andere locaties gebruikt (bij de leden thuis). Men stopt allemaal een kleine bijdrage in een pot om vergaderkosten en dergelijke te dekken.

Coöperatieve vereniging en certificaten

In 2013 besluit men tot de oprichting van een ‘Coöperatieve vereniging’ om de energietransitie verder uit te rollen. Inwoners van de gemeente Moerdijk worden gestimuleerd over te gaan op zonne-energie. Een drietal bedrijven wordt hiervoor benaderd: Ben den Boer (Agrozon) uit Fijnaart/Oud Gastel; Gebroeders Van Rijswijk uit Noordhoek en Van der Heijden uit Zevenbergschenhoek. De afspraak luidt: ”Wij verzorgen de PR en de administratieve rompslomp, jullie leggen de zonnepanelen.”

Inwoners die overgaan tot de aanschaf van zonnepanelen worden lid van de coöperatie en ontvangen bij die aankoop zogeheten ‘ledencertificaten’. Deze certificaten komen in de plaats van een ledenkorting. De bedoeling is dat die certificaten in waarde zullen groeien en dat deze als financieringsbron voor de verdere energietransitie gebruikt zullen worden. Maar de leden blijken in de praktijk minder betrokken bij de coöperatieve vereniging en zien liever het geld van de certificaten op de eigen rekening.

Het gaat groeien

Ondanks dat de uitgifte van de ledencertificaten stokt, wordt er doorlopend verder gegaan de verkoop van zonnepanelen te stimuleren. Er wordt contact met de Gemeente Moerdijk gelegd met de vraag of er vanuit die kant iets gedaan kan worden. De coöperatieve verenging blijft onder de naam ‘Energiek Moerdijk’ de boer op gaan, de Gemeente Moerdijk beweegt langzaam naar hen toe voor overleg. Het blijkt een groeiproces dat begint met meer informatie naar de inwoners toe.

Vanuit Energiek Moerdijk wordt ook informatie gegeven over het toepassen van energiebesparende maatregelen zoals het plaatsen van radiatorfolie, tochtstrippen en het isoleren van de buitenschil van een huis. Energiecoaches gaan met grote regelmaat op stap om tijdens een huisbezoek bewoners voorlichting en advies te geven over grote en eenvoudige energiebesparende maatregelen. Door meetadviezen wordt o.a. gekeken welke stroomslurpende apparaten (oudere koelkasten) in een woning staan. Zij voeren warmtescans uit waarbij met camera’s wordt getoond waar warmte verloren gaat. Het overleg met de Gemeente wordt verder uitgebouwd en ook de Woningbouwcorporatie komt aan tafel. Veel huurhuizen zijn namelijk nog slecht geïsoleerd. Daar moet een plan voor komen.

Nog meer initiatieven

Er worden windmolens geplaatst op andere locaties (langs de A16 en bij het Havenbedrijf Moerdijk). Energiek Moerdijk staat aan de wieg van het grootschalig windproject ‘energie A16’, waarbij Energiek Moerdijk bepleit dat een deel van de opbrengst van deze molens ten goede moet komen aan de lokale gemeenschap. In dit verband wordt de Stichting Energietransitie Moerdijk (STEM) opgericht die fondsbeheerder wordt en de middelen voor de bewoners beheert .

Momenteel wordt er in de windkernen (Moerdijk, Zevenbergschenhoek, Langeweg) ‘energie A16’, gewerkt met vouchers voor energiebesparende maatregelen. Er is een goede samenwerking tussen Energiek Moerdijk en ‘STEM’ op het gebied van voorlichting geven.

De Gemeente Moerdijk heeft inmiddels meer ambtenaren die zich met de energietransitie bezighouden en die samenwerken met Energiek Moerdijk en STEM. Zo is in de afgelopen jaren samenwerking gezocht met ‘Energiebox’, dat als Klusteam aan het werk gaat bij mensen thuis: in slecht geïsoleerde woningen radiatorfolie plakt, deurborstels onder de deuren plaatst en tochtstrippen aanbrengt.

Ongeveer tien energiecoaches van Energiek Moerdijk zijn actief en voeren, naast de eerder genoemde coachgesprekken, ook gratis lekchecks uit. Hierbij wordt in een woning een onderdruk gecreëerd, zodat er kou naar binnenkomt door allerlei kieren en andere open plaatsen. De bewoners krijgen hiervan een rapportje en kunnen aan de slag om die plaatsen te dichten en de woning beter te isoleren. Deze lekcheck is gratis aan te vragen via de site van Energiek Moerdijk: www.energiekmoerdijk.nl.

Het groeit maar door met voorlichting geven: er is een mobiel groen Energiehuis (fysiek, verrijdbaar energieloket) aangeschaft, waarmee zichtbaar gemaakt kan worden wat er allemaal mogelijk is: een infrarood paneel, koken met bepaalde apparatuur.

De Gemeente Moerdijk onderzoekt op dit moment hoe we van het gas af kunnen komen en heeft hiertoe een Warmtetransitie-visie opgesteld. In Helwijk en Zevenbergschen Hoek is men gestart met de proeven van Wijkuitvoeringsplannen (WUP’s). De vraag is steeds hoe de bewoners mee te krijgen. Zo ontstaan er werkgroepen waarin bewoners en Gemeente met elkaar kunnen sparren.

Vrijwilligers

Zoals veel organisaties kan ook Energiek Moerdijk mensen gebruiken die zich als vrijwilliger willen inzetten voor bijvoorbeeld het uitvoeren van lekchecks, energiescans, het geven van voorlichting en adviezen. Vrijwilligers met bij voorkeur wat technisch inzicht, interesse in de energietransitie en bereidheid enkele kilometers met de eigen auto te maken. Er wordt een technische opleiding aangeboden om als energiecoach aan de gang te gaan door “Energie Samen”: een overkoepelend orgaan van energiecoöperaties. Daarnaast zijn er nog verdiepingsmodules mogelijk, bijvoorbeeld over Lekchecks.

Ook bestuurlijk zijn er vrijwilligers nodig. Hoewel de leeftijd van nieuwe bestuursleden geen punt is, wordt een stukje verjonging van harte toegejuicht. In het bestuur zitten een voorzitter, een secretaris-penningmeester, een bestuurslid uit Zevenbergen en een aspirant bestuurslid. Als er evenementen of activiteiten zijn, gaan bestuursleden daar bij toerbeurt naar toe. En één keer per maand is er een vergadering met de energiecoaches om te sparren en ideeën uit te wisselen, die wordt afgesloten met een borrel.

Vrijwilligers kunnen zich aanmelden via het e-mailadres Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.

Zo zie je maar dat vanuit een buurtcomité in de Hel iets geweldig moois kan voortkomen, zonder dat daar geld voor ontvangen wordt, behalve wat sponsoring van bedrijven en wat subsidie van de Gemeente Moerdijk.   Sjerp Vormeer/Ton Haverkamp (Energiek Moerdijk)